ความสำคัญทางเศรษฐกิจของดอกมะลิ
มะลิเป็นไม้ดอกเศรษฐกิจที่มีความสำคัญมากชนิดหนึ่ง ซึ่งคนไทยส่วนใหญ่รู้จักมานานและนิยมกันอย่างแพร่หลาย ดอกมะลิมีสีขาวบริสุทธ์และมีกลิ่นหอมที่แตกต่างไปจากดอกไม้ชนิดอื่น เมื่อได้กลิ่นหอมของดอกมะลิแล้วจะรู้สึกชื่นใจมาก จึงมักจะนำดอกมะลิมาใช้ประโยชน์ได้หลายรูปแบบ เช่น เก็บดอกมาร้อยเป็นพวงมาลัย ทำดอกไม้แห้ง ประดับพานพุ่มบูชาพระ ทำพวงหรีด ใช้ดอกมาอบขนมหรือโรยหน้าบนน้ำเชื่อมและน้ำดื่มให้มีกลิ่นหอมเย็นชื่นใจ และปัจจุบันทางราชการได้กำหนดให้ดอกมะลิเป็นสัญลักษณ์ประจำวันแม่แห่งชาติ เพื่อเป็นตัวแทนแสดงความรักความห่วงใยของลูกที่มีต่อแม่
นอกจากนี้การใช้ประโยชน์จากดอกมะลิแล้ว ส่วนต่างๆ ของมะลิยังสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้อีกมากมาย เช่น ดอกสดของมะลิซ้อนใช้แก้โรคตาเจ็บ แก้ไข้ตัวร้อน แก้หวัด ดอกแห้งใช้ปรุงเป็นสารแต่งกลิ่น ใบสดใช้ตำในกะลามะพร้าวแต้มรักษาแผลพุพองและแผลฝีดาษ ส่วนของลำต้นใช้แก้โรคคุดทะราด ขับเสมหะและโลหิต รากนำมาฝนใช้แก้ปวด แก้ร้อนในและอาการเสียดท้อง รากมะลิวัลย์มีรสเย็นจืด ใช้เป็นยาถอนพิษต่าง ๆ ได้ ส่วนมะลิเขี้ยวงู มะลิก้านยาว พุทธชาด มะลิลา และอีกหลายชนิดนั้น สามารถนำดอกมาสกัดทำน้ำมันหอมระเหยได้ น้ำหอมจากดอกมะลิเป็นหัวน้ำหอมที่มีราคาแพงที่สุดในตลาดของโลก
ในอดีตมะลินั้นเป็นไม้ดอกที่นิยมปลูกไว้บริเวณบ้านเพื่อความสวยงาม และใช้กันภายในครอบครัวเท่านั้น แต่จากการที่มะลิสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้อย่างมากมายดังที่กล่าวมาแล้ว ทำให้ปัจจุบันมะลิกลายเป็นไม้ดอกที่ปลูกเพื่อเป็นการค้า สามารถทำรายได้ไห้กับผู้ปลูกได้เป้นอย่างดี โดยเฉพาะอย่างยิ่งในฤดูหนาวดอกมะลิจะมีราคาแพงมาก นอกจากประโยชน์ที่มากมายแลเวมะลิยังก่อให้เกิดอาชีพต่างๆ ตามมามากมาย เช่น เกษตรกรผู้ปลูกดอกมะลิ ขยายพันธุ์และจำหน่ายต้นพันธุ์มะลิ อาชีพทำพวงมาลัย ทำพวงหรีด อาชีพขายพวงมาลัยและดอกมะลิตามตลาดทั่งไป ตลอดจนถึงเด็กที่วิ่งขายพวงมาลัยตามที่ต่างๆ ในกรุงเทพฯ ด้วย จะเห็นได้ว่าประโยชน์ของมะลิมีส่วนช่วยสร้างรายได้ให้กับประชาชนได้มากอย่างหนึ่ง มะลิจึงนับเป็นไม้ดอกที่มีความสำคัญยิ่งชนิดหนึ่ง และนับวันจะมีความสำคัญมากยิ่งขึ้น เมื่อเปรียบเทียบกับไม้ดอกชนิดอื่นแล้วมะลิเป็นพืชที่ปลุกง่าย ทนทาน และทำรายได้ดีกว่าไม้ดอกชนิดอื่นหลายชนิด แหล่งปลุกมะลิที่สำคัญได้แก่ กรุงเทพมหานคร นครปฐม สมุทรสาคร ชลบุรี นครสวรรค์ พิษณุโลก ลำพูน อุบลราชธานี ขอนแก่น หนองคาย
สำหรับการจำหน่ายมะลิจะมีทั้งในและต่างประเทศ แต่ผลผลิตส่วนใหญ่จำหน่ายภายในประเทศ โดยตลาดต่างประเทศจะมีการส่งออกในรูปของพวงมาลัย ดอกมะลิสดและต้นมะลิ ตลาดของดอกมะลิในต่างประเทศที่สำคัญคือ เนเธอร์แลนด์ อเมริกา และเบลเยี่ยม ส่วนตลาดพวงมาลัยของไทยคือ อเมริกาและญี่ปุ่น
สงวนลิขสิทธ์ 2007
©
สำนักงานเกษตรอำเภอเขาคิชฌกูฏ จังหวัดจันทบุรี